Een Europese visie op alternatieve accommodaties
De opkomst van alternatieve accommodaties verandert het toeristische landschap in Europa. In de hele EU zijn landen bezig met het implementeren van beleid en kaders die duurzame, cultureel rijke en economisch voordelige verblijfsmogelijkheden stimuleren. De Epic Verblijven project sluit aan bij deze doelstellingen door waardevolle toolkits, onderzoeken en onderwijsmiddelen te bieden om het aanbod van alternatieve accommodaties te verbeteren.
Bron Coolstays Europa
Beleid en kaders ter ondersteuning van alternatief toerisme in Europa
De Europese Commissie heeft het volgende geïdentificeerd duurzaam toerisme een belangrijke prioriteit, met verschillende beleidsmaatregelen en financieringsmechanismen om innovatieve toeristische projecten te ondersteunen. Voorbeelden hiervan zijn:
- De Europese Green Deal, die duurzame bouwpraktijken in accommodaties stimuleert.
Bijvoorbeeld, in Regelgeving van de Ierse Green Building Council
Belangrijkste maatregelen in de nieuwe EPBD: alle nieuwe gebouwen moeten vanaf 2030 emissievrij zijn; nieuwe gebouwen in gebruik of eigendom van overheidsinstanties moeten vanaf 2028 emissievrij zijn. De EPBD omschrijft het aardopwarmingsvermogen als de totale bijdrage van het gebouw aan emissies die leiden tot klimaatverandering.
- Het cohesiebeleid van de EU voorziet in financiering voor de ontwikkeling van plattelandstoerisme.
Bijvoorbeeld, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) staten
Als onderdeel van de langetermijnbegroting van de EU van 2021 - 2027 biedt het cohesiebeleid volop mogelijkheden om de fundamenten van een veerkrachtiger en duurzamer ecosysteem voor toerisme te versterken. Het helpt ook de groene en digitale transities en behoeften aan te pakken via het transitiepad voor toerisme.
Bijvoorbeeld, Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling geeft aan waarom het relevant is voor toerisme.
Veel plattelandsgebieden in de Europese Unie hebben te kampen met structurele problemen zoals een gebrek aan aantrekkelijke werkgelegenheidskansen, een tekort aan vaardigheden, onderinvestering in connectiviteit, infrastructuur, essentiële diensten en braindrain van jongeren. Versterking van het sociaaleconomische weefsel in deze gebieden, vooral door het creëren van banen en generatievernieuwing, is van fundamenteel belang.
Banen en groei naar plattelandsgebieden brengen zal de sociale inclusie bevorderen en bijdragen tot de ontwikkeling van slimme dorpen op het Europese platteland. Nieuwe waardeketens voor het platteland, zoals hernieuwbare energie, de opkomende bio-economie, de kringloopeconomie en verschillende soorten toeristische activiteiten, kunnen goede groei en banen opleveren voor plattelandsgebieden.
- Het toeristische overgangstraject (TTP), schetst digitale en duurzame transformatiestrategieën voor kleine en middelgrote toeristische ondernemingen.
Bijvoorbeeld, Het op 4 februari 2022 gepubliceerde "Overgangspad voor toerisme" identificeert 27 actieterreinen voor de groene en digitale overgang en de verbetering van de veerkracht van het toerisme in de EU. Er wordt voorgesteld om samen te werken met de industrie, overheden, sociale partners en andere belanghebbenden om overgangstrajecten voor elk ecosysteem te ontwerpen en uit te voeren.. Drie workshops waren gericht op groene transitie, digitale transitie en veerkracht van het toeristische ecosysteem. Dit zijn de belangrijkste gebieden van de groene overgang van het ecosysteem toerisme en de veerkracht van het ecosysteem toerisme
Groene overgang van het ecosysteem toerisme
- koolstofneutrale mobiliteit
- circulair toerisme
- duurzame consumptie
- Kennis over duurzaamheid
Veerkracht van het toeristische ecosysteem
- Bestemmingsbestuur ter ondersteuning van welzijn voor iedereen
- Aanpassingsvermogen voor een veranderende wereld van toerisme
- ondersteuning van rechtvaardigheid, toegankelijkheid en de sociale gevolgen van toerisme
- het verbeteren van vaardigheden en het waarborgen van de kwaliteit van het werk in de toeristische sector
Zie de Verslag workshop overgangstraject en Verslag van de raadpleging van belanghebbenden
- Horizon Europe financiering ondersteunt onderzoek naar milieuvriendelijke en digitale toeristische innovaties.
Bijvoorbeeld, Horizon Europe EU-programma voor onderzoek en innovatie voor een groen, gezond, digitaal en inclusief Europa loopt van 2021 tot 2027, met een totaal budget van 95,5 miljard euro. Horizon Europe heeft tot doel groei, handel en investeringen te stimuleren en een aanzienlijke sociale en milieu-impact te creëren.
Bron Coolstays Europa
Toolkits en handleidingen voor aanbieders van alternatieve huisvesting
Verschillende door de EU gesteunde initiatieven bieden praktische ondersteuning voor exploitanten van alternatieve accommodatie:
- Het Europees systeem van toerisme-indicatoren (ETIS): Een tool voor duurzaamheidsbeheer voor toeristische bestemmingen.
- Het EU-initiatief "Slimme toeristische hoofdstad: Erkenning van steden die uitblinken in toegankelijkheid, duurzaamheid, digitalisering en cultureel erfgoed.
- Open leermiddelen (OER) van Epic Stays: Een verzameling case studies, best practices en digitale hulpmiddelen voor alternatieve accommodaties.
Europese behoefte aan alternatieve accommodaties
Een groeiend aantal Europese reizigers zoekt authentieke, milieubewuste en meeslepende reiservaringen:
De EU-milieukeur vakantie-accommodatie groep heeft betrekking op toeristische accommodatie zoals hotels en campings. De EU-milieukeur garandeert dat gecertificeerde accommodaties hun milieu- en afvalbeheer hebben geoptimaliseerd en hun energieverbruik, waterverbruik, transportemissies en voedselafval hebben verminderd.
Van de winning van grondstoffen tot de productie, distributie en verwijdering, alles wat we produceren en consumeren heeft een impact op de planeet. De EU-milieukeur laat zien dat het mogelijk is om die impact te verkleinen. Het kenmerkt producten en diensten die gedurende hun hele levenscyclus aan hoge milieunormen voldoen. De EU-milieukeur helpt onze economie circulair te worden, afval te verminderen en vervuiling te bestrijden.
Virginijus Sinkevičius, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij, Europese Commissie
82% van Europese reizigers prioriteit geven aan duurzaamheid in hun keuzes voor huisvesting in de mate waarin ze ‘82% bereid om een aantal van hun gewoontes te veranderen om duurzamer toerisme te ondersteunen, bijvoorbeeld door lokale producten te consumeren (55%), te kiezen voor ecologische vervoersmiddelen (36%) of door meer te betalen om de natuurlijke omgeving te beschermen (35%) of ten goede te laten komen aan de lokale gemeenschap (33%).’ (Bron Houding van Europeanen ten opzichte van toerisme 2021)
Meer dan driekwart van de Europeanen (78%) is het ermee eens dat milieukwesties rechtstreeks van invloed zijn op hun dagelijks leven en gezondheid. Ongeveer vier op de vijf respondenten (84%) zijn het ermee eens dat EU-milieuwetgeving nodig is om het milieu in hun land te beschermen. In het algemeen is er een bereidheid tot duurzamer consumentengedrag, waarbij bijna zes op de tien respondenten bereid zijn meer te betalen voor duurzame producten die gemakkelijker te repareren, recyclebaar en/of op een milieuvriendelijke manier geproduceerd zijn. Als onderdeel van een meer circulaire economie steunen burgers het verminderen van de hoeveelheid afval door hun afval correct te sorteren voor recycling en herbruikbare verpakkingen te gebruiken. https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/3173
Het nieuws blijft een belangrijke factor van invloed voor 53% van de mensen die zeggen dat de recente nieuwsagenda over klimaatverandering hen heeft aangemoedigd om duurzamer te zijn. Maar het spreekt ook tot de dilemma's waarmee mensen worden geconfronteerd als het gaat om bewuster omgaan met wanneer, waar en hoe ze reizen. Terwijl bijna de helft (49%) denkt dat het milieu in de komende zes maanden zal verslechteren, denkt 64% dat de crisis rond de kosten van levensonderhoud ook zal verergeren, waardoor mensen onzeker zijn over wat ze prioriteit moeten geven terwijl ze proberen te verzoenen wat belangrijk voor hen is met de eisen van het dagelijkse leven.
https://www.gstcouncil.org/booking-com-2023-sustainable-travel-report/
https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2283
Je kunt de EU-milieukeur op veel manieren promoten:
- Stimuleer het gebruik van de EU-milieukeur: vraag je klanten/partners om zich te laten certificeren!
- Maak het makkelijker voor mensen om de betrouwbare groene keuze te maken: Maak EU-milieukeurhotels en -campings zichtbaarder in uw communicatiekanalen, zet pas gecertificeerde leden in de schijnwerpers, gebruik het logo en leg de milieuvoordelen uit!
- Beloon gecertificeerde accommodaties voor hun oprechte inspanningen voor de planeet: neem ze op in je vakantiepakketten!
- Maak gebruik van de lijst met toeristische accommodaties met EU-milieukeur die gratis beschikbaar is op de EU-milieukeur toeristische accommodatie catalogus en kan gratis worden gedownload van de EU-portaal voor open gegevens!
Landelijk en op de natuur gebaseerd toerisme in de schijnwerpers
Plattelandstoerisme en natuurtoerisme stijgt, met een 25% toename in boekingen voor milieuvriendelijke accommodaties (Bron: EU Travel Report 2023).
Ecotoerisme en natuurtoerisme zijn belangrijke trends geworden als antwoord op deze veranderingen. Moderne reizigers zijn zich steeds meer bewust van hun ecologische voetafdruk en voelen zich aangetrokken tot duurzame reisopties die de schade aan ecosystemen minimaliseren. Toerisme gebaseerd op de natuur, dat de nadruk legt op het behoud van biodiversiteit en cultureel erfgoed, is bijzonder aantrekkelijk en biedt unieke, milieuvriendelijke ervaringen in minder ontwikkelde gebieden. Deze opkomende trends veranderen de toeristische sector en stimuleren de vraag naar milieuvriendelijke accommodaties, lokale ervaringen en verantwoorde reispraktijken die aansluiten bij de wereldwijde drang naar duurzaamheid. De Europese Unie stimuleert deze verschuivingen actief en ondersteunt de ontwikkeling van duurzame toerismemodellen die zich aanpassen aan door het klimaat veroorzaakte uitdagingen.
Volgens Eurostat, Een groot deel van het toerisme in de EU vindt plaats in plattelandsgebieden. In 2021 waren plattelandsgebieden goed voor 43,8% van de bedden in toeristische accommodaties in de EU (de resterende 33,8% bedden bevonden zich in steden en voorsteden en 21,4% in steden). In plattelandsgebieden werd ook 37% van alle overnachtingen in toeristische accommodatie doorgebracht, vergeleken met steden, die goed waren voor de resterende 35 % en steden voor 28 % (Bron)
Hoewel een groot deel van het toerisme tegenwoordig plaatsvindt in of nabij de natuur en kleine dorpen en steden, wordt niet al het toerisme in landelijke gebieden noodzakelijkerwijs beschouwd als ‘plattelandstoerisme’, volgens de Wereldtoerismeorganisatie van de Verenigde Naties (UNWTO) Volgens de definitie is plattelandstoerisme ‘een type toeristische activiteit waarbij de ervaring van de bezoeker verband houdt met een breed scala aan producten die over het algemeen verband houden met op de natuur gebaseerde activiteiten, landbouw, landelijke levensstijl/cultuur, hengelsport en sightseeing. Plattelandstoerisme vindt plaats in niet-stedelijke (rurale) gebieden met de volgende kenmerken:
- lage bevolkingsdichtheid,
- ii) landschap en landgebruik gedomineerd door land- en bosbouw en
- iii) traditionele sociale structuur en levensstijl’.
Volgens een andere goed geaccepteerde definitie van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), Plattelandstoerisme is: Ø gesitueerd in landelijke gebieden Ø functioneel landelijk Ø landelijk van schaal Ø traditioneel van karakter Ø duurzaam Ø van vele verschillende soorten, die het complexe patroon van landelijke omgeving, economie en geschiedenis vertegenwoordigen.
70% van toeristen tonen interesse in ervaringen die hen in contact brengen met de lokale cultuur en tradities (Bron: European Travel Commission).
500,000+ accommodaties wereldwijd worden erkend voor hun inspanningen op het gebied van duurzaamheid met een Travel Sustainable badge op Booking.com
De rol van belanghebbenden bij het vormgeven van trends op het gebied van duurzaam reizen
Touroperators in heel Europa omarmen steeds meer duurzaamheid, bieden milieuvriendelijke diensten aan en promoten milieuverantwoord reizen. Hotels en resorts nemen energiebesparende maatregelen, verminderen afval en verdienen eco-certificaten voor hun groene praktijken. Touroperators stellen routes samen met aandacht voor activiteiten die weinig impact hebben, zoals fietsen en natuurbehoud, en bieden tegelijkertijd opties voor koolstofcompensatie. Deze inspanningen sluiten aan bij de inzet van de EU voor duurzaamheid en zorgen ervoor dat touroperators een integrale rol spelen bij het vormgeven van een groenere toekomst.
Lokale gemeenschappen en overheden spelen een sleutelrol bij het bevorderen van duurzaam toerisme. Samenwerking is essentieel omdat het lokale gemeenschappen in staat stelt hun natuurlijke en culturele erfgoed te behouden en tegelijkertijd te profiteren van het toerisme. In het Middellandse Zeegebied bijvoorbeeld hebben partnerschappen tussen overheden en toeristische bedrijven geleid tot programma's voor het behoud van de zee die zowel het milieu beschermen als het toerisme stimuleren. De EU stimuleert deze initiatieven actief en moedigt samenwerking tussen belanghebbenden aan om veerkrachtige, duurzame toerismemodellen te creëren.
Reizigers zelf stimuleren deze verschuiving door duurzamere opties te eisen. Omdat consumenten zich steeds meer bewust worden van de impact op het milieu, is de vraag naar eco-gecertificeerde bestemmingen en ervaringen gestegen. Veel toeristen zijn nu op zoek naar zinvollere, op de natuur gebaseerde reiservaringen waarbij milieu en cultuur worden gerespecteerd. Deze steeds toenemende vraag zet touroperators aan om groenere praktijken toe te passen, waardoor een cyclus van duurzaamheid in de hele toeristische sector ontstaat.
Noord-Europa, Vooral Scandinavische landen lopen voorop in het promoten van duurzaam toerisme door zich het hele jaar door te richten op milieuvriendelijk reizen. Landen als Noorwegen, Zweden en Finland hebben gebruik gemaakt van hun prachtige natuurlijke landschappen en relatieve klimaatbestendigheid om toeristische mogelijkheden te creëren die de impact op het milieu minimaliseren. Veel milieuvriendelijke accommodaties in deze landen richten zich op het verminderen van energieverbruik en sommige vertrouwen zelfs volledig op hernieuwbare energiebronnen, wat aansluit bij de bredere duurzaamheidsdoelstellingen van de EU. Deze aanpak verlengt het toeristische seizoen en ondersteunt de lokale economieën zonder de natuurlijke hulpbronnen te overbelasten.
In Zuid-Europa, Landen als Portugal en Griekenland geven steeds meer prioriteit aan duurzaamheid om hun milieu en toerisme te beschermen. Portugal heeft zichzelf gepositioneerd als leider in groen toerisme door milieuvriendelijke accommodaties te promoten, waarvan er veel een certificaat hebben gekregen voor hun duurzaamheidspraktijken. Het land heeft ook zijn marketing aangepast om reizen buiten de piekuren aan te moedigen, waardoor de druk op populaire gebieden tijdens het hoogseizoen afneemt en de economische voordelen over het hele jaar worden verspreid.
De Canarische Eilanden bieden een overtuigend voorbeeld van hoe eilandbestemmingen zich kunnen aanpassen aan klimaatverandering. Geconfronteerd met stijgende temperaturen en de toenemende onvoorspelbaarheid van toerisme in het hoogseizoen, hebben de Canarische Eilanden zich gericht op het diversifiëren van hun toeristische activiteiten om de afhankelijkheid van massatoerisme te verminderen. Veel hotels en resorts op de eilanden gebruiken hernieuwbare energiebronnen en energiebesparende technologieën om hun ecologische voetafdruk verder te verkleinen. Door deze holistische aanpak kunnen de Canarische Eilanden hun aantrekkingskracht als bestemming voor het hele jaar behouden en tegelijkertijd een evenwicht vinden tussen toerisme en milieubescherming, waardoor de eilanden beter bestand zijn tegen klimaatgerelateerde uitdagingen.
Deze casestudies laten zien dat regio's in heel Europa zich met succes aanpassen aan klimaatverandering door duurzaamheid te integreren in hun toeristische strategieën. Dit zorgt voor levensvatbaarheid op de lange termijn en beschermt tegelijkertijd de natuurlijke en culturele rijkdommen die hen uniek maken.
Bekijk unieke en ongebruikelijke verblijfplaatsen in Europa
Oostenrijk
De rol van epische verblijven in het vormgeven van de toekomst van toerisme
Door kleine en middelgrote ondernemingen, exploitanten van plattelandstoerisme en beleidsmakers te ondersteunen, Epic Stays draagt bij aan een diverse, kwalitatief hoogwaardige en duurzame Europese accommodatiesector. Het project maakt kennisuitwisseling tussen landen mogelijk en stimuleert innovatie en uitmuntendheid in alternatief toerisme.
“De toekomst van toerisme draait om betekenisvolle ervaringen, duurzaamheid en lokale betrokkenheid.” - Europese Commissie over toerisme’.’
Laura Magan,
Specialist Europese projecten in toerisme,
Momentum,
Ierland
https://momentumconsulting.ie/
English (UK) 
Slovenščina 
Íslenska 
Italiano 
Nederlands